Water

Verontreiniging door vaste vuildeeltjes wordt vaak beschouwd als de belangrijkste oorzaak van problemen bij hydraulische- en smeersystemen. Water in olie kan echter net zo'n vernietigende werking hebben op het systeem als vaste vuildeeltjes. Toch wordt vervuiling door water als zodanig zelden onderkend. Meestal wordt de schade door water aan andere oorzaken toegeschreven.

Katalysator

Het in de olie aanwezige water werkt echter vaak samen met andere soorten vervuiling. Het heeft een katalyserende werking op de "veroudering van de olie". Met als gevolg een aantasting van de hydraulische olie én een aantasting van de hydraulische componenten. En ook die processen versterken elkaar.

Verschijningsvormen

Water is helaas altijd in de hydraulische olie aanwezig, omdat het van nature in vrijwel alle vloeistoffen oplosbaar is. Slechts een kleine hoeveelheid water kan totaal in de olie worden opgelost tot het verzadigingspunt is bereikt. Het opgeloste water is onzichtbaar in de olie en doet minder schade dan concentraties boven het verzadigingspunt.

Boven het verzadigingspunt kan water aanwezig zijn in vrije toestand en als emulsie met de olie. De aanwezigheid ervan blijkt dan uit een vertroebeling van de vloeistof. Kleine hoeveelheden water zijn te herkennen aan een lichte waas in de vloeistof in vergelijking met de watervrije vloeistof of vloeistof met opgelost water. Grotere hoeveelheden maken de vloeistof melkachtig. Dit zichtbare water is een emulsie en richt veel schade aan.

In vrije toestand slaat het water in het algemeen neer en wordt van de basisvloeistof gescheiden onder invloed van de zwaartekracht. Wanneer de soortgelijke massa's ongeveer gelijk zijn, zoals bij basisvloeistoffen op siliconenbasis, blijft het vrije water als druppels in de olie zweven. Wanneer de basisvloeistoffen zwaarder is dan water, bijvoorbeeld fosfaatesters, drijft het water op de vloeistof.

Verzadigingspunt

De waterconcentratie in een hydraulische vloeistof wordt uitgedrukt in RH-percentage (relatieve luchtvochtigheid), ppm (aantal deeltjes per miljoen) of in % (percentage). Elk type olie heeft zijn eigen 'verzadigingspunt', het punt waarboven niet nog meer watermoleculen in de olie kunnen worden opgelost. Het verzadigingspunt in hydraulische olie ligt tussen 200 en 300 ppm en voor smeerolie tussen 500 en 600 ppm.

Maximale verzadigingsniveau

Om de schadelijke effecten van emulsies en vrij water te minimaliseren, moet de concentratie water in olie zo laag mogelijk en ruim onder het olieverzadigingspunt liggen. Wij adviseren een maximale verzadigingsgraad van 40-50% bij bedrijfstemperatuur voor H, HL, HLP en HVLP vloeistoffen. Diëlektrische vloeistoffen dienen op een lager lager verzadigingsniveau te worden behouden.

De gevolgen van water in olie

Water in de olie bevordert de oxydatie daarvan en vormt oxydedeeltjes en slijm- en harsachtige stoffen. Maar water kan nog meer moeilijkheden veroorzaken: de elektrische geleidbaarheid van de olie neemt toe en de groei van micro-organismen wordt bevorderd.

Daarbij heeft water een vernietigend effect op het additievenpakket. Water reageert namelijk met bijna alles dat in de olie voorkomt:
- met het anti-oxydant vormt het zuren en een neerslag,
- met de anti-roest additieven vormt het een afzetting op de inwendige oppervlakken,
- met de viscositeitsverbeteraars vormt het films van polymeren en oxydatie producten en
- met de anti-slijtage additieven (ZDTP) vormt het zwavelzuur en zwavelwaterstof en een neerslag waardoor filters verstopt raken.

De gevolgen van water in het systeem

Het meest in het oog springende effect van water op een systeem is oxydatie en roest. De onderkant van het deksel op het oliereservoir is meestal de plaats bij uitstek om schade door water vast te stellen. Bij vorst kunnen problemen ontstaan door het bevriezen van het vrije water. IJskristallen blokkeren dan kleppen en verstoppen de filters.

Aangezien de dampspanning van water veel hoger is dan die van minerale olie en synthetische vloeistoffen, kan schade door cavitatie voorkomen. Water verdampt veel sneller dan olie op plaatsen met een lage druk en als de waterdampen imploderen op of in de buurt van een oppervlak, ontstaat op den duur schade door vermoeidheid.

Ernstige vermoeidheidsslijtage aan rollende en schuivende oppervlakken wordt normaliter ingeleid door de etsende werking van de met water verontreinigde vloeistof. Dit vormt een corrosieverschijnsel waarbij op de oppervlakken onregelmatig verdeelde putjes ontstaan. Uit proeven blijkt dat de levensduur van componenten bij water in olie tot 60% wordt teruggebracht.

Wij hebben de ervaring én uitstekende producten om waterproblemen op te lossen:

Voorkom vocht in reservoirs met behulp van de RMF luchtfilter-drogers. Gebruik RMF filterelementen van glasvezel met polymeer om water uit olie te absorberen. En voor oliën met een watergehalte vér voorbij het verzadigingspunt zijn er de RMF vacuüm dehydration units.